Aydınlatma sektöründe CE işaretlemesi konusunda genel izlenim Avrupa Birliği üyesi olan ülkelere gönderilecek ürünlerin CE işaretlemesinin gerektiğidir. Aslında ihraç edilmeyecek dahi olsa ürünün gerekliliklerinin yerine getirilerek CE işaretlemesinin yapılması zorunludur. Sanayi ve Teknoloji bakanlığı bünyesinde yapılan piyasa gözetiminde ürünlerin CE işareti taşıyıp, taşımadığına bakılmakta ve bu doğrultuda uyarı ve yaptırımlarda bulunulmaktadır.
CE işareti AB ülkeleri ve yine AB ile Gümrük birliği anlaşması bulunan ülkelerde üretilen, satılan, ihraç ve ithal ürünlerin asgari sağlık, güvenlik ve çevreyi koruma koşullarını karşıladığını göstermektedir.
CE belgesi genellikle kaliteyi gösteren bir işaret olarak algılanmaktadır. Fakat bu yaklaşım yanlış olup CE aslında bir ürünün olması gereken asgari güvenlik şartlarını sağladığını göstermektedir.
Ülkemizde genellikle CE bir işaret değil de, bir belge olarak kavranmış ve bu şekilde zihinlerde yerini almıştır. Kavramların karışmaması ve daha kalıcı olması için bizde yazımıza CE belgesi olarak devam etmeyi uygun görmekteyiz.
CE Belgesi ihtiyaç halinde alınması gereken bir kalite belgesi olmayıp, kapsamına giren ürünlerin tabi olduğu uygulanması gereken bir yasal zorunluluktur.
CE belgelendirme süreci nasıl işler?
- Öncelikle ürüne uygulanabilir yönetmelikler ve direktifler belirlenir.
- Belirlenen direktifler doğrultusunda ilgili harmonize standartlar tespit edilir.
- Standartlarda anlatılan muayene ve test süreçleri uygulanarak yeterlilikler belirlenir
- Ürün hakkında detaylı bilgilerin olduğu Teknik dosya oluşturulur.
- Yeterliliklerden geçmesi durumunda ilgili direktif ve harmonize standartların belirtildiği AT uygunluk Beyanı oluşturulur.
- Önceki basamaklar tamamlandıktan sonra Ürün üzerine yönetmeliklere uygun olarak CE işareti uygulanır.
Aydınlatma armatürlerinde CE Belgesi Süreçleri nasıl işlemektedir?
Öncelikle aydınlatma armatür grubunun hangi direktif doğrultusunda CE işaretlemesinin yapılacağının belirlenmesi gerekmektedir.
Bu yönetmelikler;
- 2014/35/AB Alçak Gerilim Yönetmeliği – LVD
- 2014/30/AB Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği- EMC
- 2011/65/EU ROHS Yönetmeliği
2014/35/AB Alçak Gerilim Yönetmeliği (LVD) kapsamında Aydınlatma Armatürleri
İlk olarak CE belgelendirmede nihai kullanıcıyı direk ilgilendiren yangın ve elektriksel güvenlik riskine karşı güvenceyel almak bakımından Alçak Gerilim Yönetmeliği (LVD) 2014/35/AB ele alınmalıdır.
LED aydınlatma armatürleri Alçak Gerilim Yönetmeliği (LVD) kapsamında TS EN 60598-1 standardı doğrultusunda Part-2 standartlarına TS EN 60598-2-XX göre ürün Low Voltege Directive deneyleri yapılmalıdır.
Part-2 standartlar ürünün amacına uygun olarak seçilip uygulanır.
Örneğin;
- TS EN 60598-1 ;Aydınlatma armatürleri – Bölüm 1: Genel kurallar ve deneyler
- TS 8698 EN 60598-2-1 ;Aydınlatma armatürleri – Bölüm 2: Özel kurallar – Kısım bir: Genel amaçlı, sabit
- TS EN 60598-2-2 ; Aydınlatma armatürleri- Bölüm 2: Özel kurallar kısım 2: Gömme armatürler
- TS 8700 EN 60598-2-3 ; Aydınlatma armatürleri – Bölüm 2-3: Belirli özellikler – Yol ve cadde aydınlatması için
- TS 8701 EN 60598-2-4 ; Aydınlatma armatürleri-Bölüm 2:Özel kurallar-Kısım 4:Genel amaçlı, taşınabilir
- TS EN 60598-2-5 ; Aydınlatma armatürleri – Bölüm 2: Özel kurallar – Kısım 5: Projektörler.
Birçok aydınlatma armatürü üreticisi firma LED sürücülerini farklı bir üreticiden hazır olarak almaktadır.
Testi geçemeyen ürünlerde görülen en sık hata; kullanılan sürücünün TS EN 61347-1, TS EN 61347-2-13 standartları
yerine bir başka standart olan TS EN 60950-1 (Bilgi Teknolojisi Cihazları) standardına göre belgelendirilmişlerden seçilmesidir.
Sürücüler kullanım alanına istinaden iki standart içinde de değerlendirilebilmektedir.LED aydınlatma armatürleri için TS EN 61347-2-13 ve TS EN 61347-1 standartlarına göre belgelendirilmiş adaptör/sürücü tercih edilmelidir.
2014/30/AB Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği(EMC) Kapsamında Aydınlatma Armatürleri
Aydınlatma armatürleri her geçen gün gelişen LED ve sürücü teknolojisi ile birlikte Elektromenyetik Uyumluluk Yönetmeliği kapsamına da dahil olmaktadır. EMC yönetmeliği çalışır haldeki bir cihazdan çıkan elektromanyetik dalgaların belli aralık değer de olmasını zorunlu koşmaktadır. Testin amacı çalışan cihazdan çıkan dalgaların standartta belirtilen aralık değere uyup uymaması ve yine standartta belirtilen aralık değerde yayılan bir elektriksel dalganın cihazın çalışmasına engel olmamasına ilişkindir. Aşağıda aydınlatma ürünleri ile ilgili EMC standartlarını görebilirsiniz.
Aydınlatma armatürü içerisinde kullanılan LED sürücülerin EMC ve LVD yönetmeliklerine uyumlu olması CE direktiflerine uyumluluk açısından üreticilere ciddi kolaylıklar sağlayacaktır.
Özellikle EMC açısından LED sürücülerin EMC direktifine uygun olması ürünlerin EMC Yönetmeliği‘ne uygunluğu sağlamakta kritik rol oynamaktadır.
- TS EN 55015; Elektrikli aydınlatma ve benzer cihazların radyo bozulma karakteristiklerinin sınır değerleri ve ölçme metotları,
- TS EN 61547; Genel aydınlatma amacıyla kullanılan cihazlar – EMU bağışıklık kuralları.
2011/65/EU ROHS Yönetmeliği Kapsamında Aydınlatma Armatürleri
RoHS direktifi ürünlerde bulunan yasaklı maddelerin analiz edildiği bir yapıdır. Bu maddeler;
- Kurşun (% 0.1)
- Civa (% 0.1)
- Kadmiyum (% 0.01)
- Heksavalent krom (% 0.1)
- Polibromlu bifeniller (% 0.1)
- Polibromlu difenil eterler (PBDE) (% 0.1)
- Heksabromosiklododekan (HBCDD) (bromlu Alev Geciktirici)
- Bis (2-etilheksil) ftalat (DEHP) (genellikle plastikleştirici kullanır)
- Butil benzil ftalat (BPP) (yaygın olarak kullanılan) plastikleştirici)
- Dibutil ftalat (DBP) (yaygın olarak kullanılanlar) plastikleştirici)
Kullanılan komponentlerin RoHS direktifine uygun olması ürünlerin RoHS Yönetmeliği‘ne uygunluğunu sağlayacaktır. PCB kart, LED ve elektronik komponentlerin RoSH onaylı olmasına dikkat edilmelidir.
ISO IEC 17205 standardına uygun olarak hizmet veren, gelişmiş laboratuvar altyapısı ve aydınlatma ürün gruplarında tecrübeli teknik kadrosu ile OPTİMUM TEST AND CONTROL SERVICE olarak CE Belgelendirme, testler ve uluslararası onaylar konusunda yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.
